Data urodzin:
28 grudnia 1899 w Genewie
Data śmierci:
7 października 1943 w Kotłasie
właśc. Bogdan Eugène Junod. Aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy.
- Filmografia
- Pełna biografia
- O osobie
Filmy w projekcie:
1933 -
ZABAWKA
(Kuźma, syn gajowego Motyki)
1937 -
PIĘTRO WYŻEJ
(Henryk Pączek, spiker radiowy) (Scenariusz) (Kierownictwo artystyczne)
PEŁNA FILMOGRAFIA:
Aktor:
1925 - RYWALE (Geniuś, nauczyciel muzyki, ukochany Gamy)
1926 - CZERWONY BŁAZEN (Jan Gładysz, inspicjent)
1927 - IM LUXUSZUG film niemiecki
1927 - UŚMIECH LOSU (Malicz, tancerz kabaretowy)
1929 - 9. 25. PRZYGODA JEDNEJ NOCY
1929 - CZŁOWIEK O BŁĘKITNEJ DUSZY (rzeźbiarz Roman Warczyński, przyjaciel Jana)
1929 - POLICMAJSTER TAGIEJEW (Siergiej Iwanowicz Markowskij, oficer carskiej ochrany)
1930 - GOŁY, ALE NIEWESOŁY film średniometrażowy
1930 - KULT CIAŁA (Franciszek, pomocnik Czesława)
1930 - NA SYBIR (rewolucjonista)
1930 - NIEBEZPIECZNY ROMANS ("Inżynier", przywódca bandy włamywaczy)
1930 - URODA ŻYCIA (Roszow, oficer rosyjski)
1930 - WIATR OD MORZA (Otto, niemiecki oficer)
1932 - BEZIMIENNI BOHATEROWIE (Szczerba, komisarz policji)
1932 - GŁOS PUSTYNI (szejk Abdallach)
1933 - JEGO EKSCELENCJA SUBIEKT (2 role: Jurek Czermoński, subiekt; radca Chełmoński)
1933 - ZABAWKA (Kuźma, syn gajowego Motyki)
1934 - CZARNA PERŁA (Stefan Nadolski, marynarz)
1934 - CZY LUCYNA TO DZIEWCZYNA? (Stefan Żarnowski, inżynier)
1934 - KOCHA... LUBI... SZANUJE... (praktykant aptekarski Władysław)
1934 - PIEŚNIARZ WARSZAWY (Julian Pagórski)
1935 - JAŚNIE PAN SZOFER (hrabia Karol Boratyński)
1936 - AMERYKAŃSKA AWANTURA (Paweł Kalina, inżynier-wynalazca)
1936 - BOHATEROWIE SYBIRU (sierżant Władek Barcik)
1936 - DWA DNI W RAJU
1937 - KSIĄŻĄTKO (Tadeusz Rolski)
1937 - PIĘTRO WYŻEJ (Henryk Pączek, spiker radiowy)
1937 - SKŁAMAŁAM (Karol Borowicz)
1938 - PAWEŁ I GAWEŁ (Paweł Gawlicki)
1938 - ROBERT I BERTRAND (Bertrand)
1938 - STRACHY (Zygmunt Modecki)
1938 - ZA WINY NIEPOPEŁNIONE (Karol Torence, wspólnik Holskiego)
1939 - UWAGA SZPIEG! film nieukończony (niemiecki szpieg)
Inne funkcje:
1932 - BEZIMIENNI BOHATEROWIE (scenarzysta)
1932 - GŁOS PUSTYNI (scenarzysta, autor dialogów i tekstu piosenki)
1934 - CZARNA PERŁA (scenarzysta, autor dialogów)
1934 - PIEŚNIARZ WARSZAWY (scenarzysta)
1935 - JAŚNIE PAN SZOFER (pomysł scenariusza)
1936 - BOHATEROWIE SYBIRU (scenarzysta)
1936 - DWA DNI W RAJU (autor scenopisu i dialogów)
1937 - PIĘTRO WYŻEJ (scenarzysta, kierownik artystyczny)
1938 - KRÓLOWA PRZEDMIEŚCIA (reżyser, montażysta)
1938 - ZA WINY NIEPOPEŁNIONE (reżyser)
1939 - UWAGA SZPIEG! film nieukończony (reżyser)
„Bodo jest zawołanym domatorem. Lubi swój dom, ciepło rodzinne, obok kochanej i kochającej matki, gdzie czuje się najlepiej. Bodo nie lubi tańczyć. Wyładowuje swoje pasje w nieszkodliwych, a czasem praktycznych namiętnościach. Był czas, gdy pochłaniało go… wyszywanie dywaników ściennych z różnobarwnych koralików. Potem malował „liworem” na drzewie, a obecnie pasjonuje się filatelistyką. Ma nieprawdopodobnie bogatą fantazję, która pracuje bezustannie. Pod tym względem jest fenomenem: nigdy jedna myśl nie absorbuje go całkowicie. Potrafi np. z łatwością bawić się znaczkami, a równocześnie słuchać i rozumieć, co się do niego mówi, i… przemyśliwać do najdrobniejszych szczegółów nowe tematy filmowe.
Bodo ogromnie kocha zwierzęta. W jego domu zawsze jest pies. Ongiś był 60-kilowy Sambo, dziś jest filigranowa ratlerka Basia, która najdotkliwiej odczuwa filatelistyczną namiętność swego pana, który nie ma czasu na pieszczotki i zabawy z nią.
Nieprawdopodobna jest pracowitość tego gwiazdora. Czy dacie wiarę, że Bodo nigdy nie miał tzw. urlopu. Nie było dotąd w jego życiu miesiąca, poświęconego na wyjazd dla odpoczynku czy kuracji (w tym roku na siłę wyrwał się zaledwie na 10 dni do Ciechocinka).
Mówią o nim, że jest nerwus lub dziwak. Nieprawda. Gdy wybuchnie, to tylko dlatego, że u innych drażni go banał, ignorancja, brak poczucia odpowiedzialności i indywidualności twórczej. Nawet zawistni muszą mu przyznać trzy ogromne zalety charakteru: dobroć, sprawiedliwość i solidność”.
(M. S. Eugeniusz Bodo prywatnie, Światowid 1938 nr 40)
"Schody, którymi idę w górę są szerokie i dosyć wygodne. Mimo to zatrzymuję się co parę stopni. Czy jestem zmęczona? Nie. Chora? Nie. Stara? Owszem, dosyć, ale to także nie powód. Powodem jest – lektura. Odczytuję mianowicie napisy, zdobiące ściany klatki schodowej. Jest tych napisów dużo, bardzo dużo. Wypisane ołówkiem, atramentem, wydrapane scyzorykiem, nawet wymalowane pomadka do ust. Czytam: „Geniuś”, „O, mój Geniuszu!”, „Ukochany artysto!”, „Najcudniejszy Boduleczek!!!”, „Twoja na zawsze”, „Ty, tylko Ty!”, „Błagam o spotkanie jutro o 7-mej rano w Łazienkach!”, „Podły, dlaczego nie przyszedłeś?”, „Kocham Cię!”. Na wysokości trzeciego piętra napisy urywają się. Jeszcze tylko do klamki drzwi, przed którymi stanęłam, przyczepiona jest kartka, wydarta prawdopodobnie ze szkolnego zeszytu. Niezbyt wyrobionym charakterem pisma, skreślono na niej: „Ideale mój! Nie chcę już Coopera, nie chcę Taylora – tylkom z miłości do Ciebie chora!” /…/
W chwilę potem siedzę naprzeciw Eugeniusza Bodo w jego gabinecie i wysłuchuję żałosnej skargi na zbyt wielką popularność.
- Przez tę ścienną literaturę ciągle mi grożą eksmisją. Gospodarzowi domu sprzykrzyło się już odnawiać schody. I co ja biedny zrobię, jak mnie wyrzucą? Na ulicy będę musiał nocować… Albo pod mostem Poniatowskiego… Sympatia ludzka jest rzeczą ważną, ale nie wszystkie jej objawy są równie przyjemne. Bardzo chętnie odpisuję na listy młodzieży, mam nawet kilku szczególnie sympatycznych, kulturalnych, stałych korespondentów. Nie odmawiam prawie żadnej prośbie o autograf. Ale trudno ode mnie wymagać, abym radośnie odczytywał te wszystkie napisy na ścianach…”
(Irena Tomska, Spotkanie z Eugeniuszem Bodo, Srebrny Ekran 1938 nr 18)
Eugeniusz Bodo urodził się 28 grudnia 1899 roku w Genewie. W dzieciństwie Eugeniusz Bodo objechał z ojcem całe Imperium Rosyjskie aż po pogranicze Chin i Persji. Jego ojciec, Teodor Junod, Szwajcar z pochodzenia, był jednym z pierwszych propagatorów kinematografii na terenie Rosji. Z aktorstwem Bodo stykał się od najmłodszych lat: gdy osiedlili się w Łodzi, jego ojciec został kierownikiem kina i kabaretów. Jego matka sprzeciwiała się aktorstwu syna, chciała, by studiował medycynę i został lekarzem. W ieku 18 lat Eugeniusz Bodo uciekł z domu i zadebiutował w poznańskim teatrze Apollo. Potem przez pewien czas występował w łódzkim teatrze Colosseum i w Lublinie. Od początku swej kariery używał pseudonimu scenicznego Bodo - stworzonego pierwszych sylab imion swojego i matki - Doroty, z którą był bardzo mocno związany. Latem 1919 roku grał w teatrzyku Sfinks w Warszawie, a po zakończeniu sezonu letniego - na prowincji.
W 1920 roku wrócił do Warszawy na stałe, krótko grał w teatrzyku Bagatela, a jesienią 1921 został zaangażowany do najlepszego warszawskiego teatru rewiowego Qui pro Quo. „Był doskonałym tancerzem i świetnym piosenkarzem, bardzo muzykalnym, choć głosu nie miał nadzwyczajnego” – tak wspominał młodego artystę Ludwik Sempoliński. Pierwszą rolę zagrał w operetce Zygmunta Wiehlera Amerykanka. Dzięki występom w Qui pro Quo Bodo zyskał dużą renomę. Od 1922 roku występował także w nowootwartym kabarecie Stańczyk. W lutym 1924 w Qui pro Quo jako pierwszy w Polsce wykonał wielki francuski szlagier Titine. Latem 1925 roku w Qui pro Quo doszło do rozłamu: większa część artystów (wśród nich także Eugeniusz Bodo) odeszła z zespołu i założyła konkurencyjny teatr rewiowy Perskie Oko. Z tym teatrem Bodo był związany do końca sezonu 1925-26. Latem 1926 roku Bodo występował w warszawskim teatrze Wodewil, następnie wziął udział w kilku programach Qui pro Quo. Na sezon 1927-28 został zaangażowany do teatru Nowe Perskie Oko, który wiosną 1928 zmienił nazwę na Morskie Oko. Eugeniusz Bodo był jednym z filarów tego teatru. Jesienią 1928 roku w rewii Klejnoty Warszawy wystąpił pierwszy w Polsce wokalny zespół jazzowy, założony przez Henryka Warsa, tzw. chór revellersów. Nosił nazwę Jazz Singers, a w jego skład weszli Eugeniusz Bodo, Tadeusz Olsza, Witold Roland i Ludwik Sempoliński. Niedługo potem Bodo w duecie ze Stanisławą Nowicką jako pierwsi zaśpiewali słynne Tango milonga Jerzego Petersburskiego.
Na przełomie 1929 i 1930 roku Eugeniusz Bodo występował w kabarecie Orfeum. W 1931 przeszedł do kabaretu Wesołe Oko. W 1932 roku z ogromnym powodzeniem grał w Teatrze Polskim tytułową rolę Jima w komedii muzycznej Jim i Jill. Następnie występował w teatrach Morskie Oko, Cyganeria i teatrze Polskim. Wiosną 1935 roku wziął udział w przedstawieniu Gwiazda areny, będącym połączeniem operetki z akrobatyką cyrkową. Było to wielkie wydarzenie artystyczne, a jego premiera stała się sensacją. Następnie zagrał w operetce Szczęśliwy pech w teatrze Letnim. Jesienią 1935 roku został zaangażowany do kabaretu Fryderyka Járosyego Cyrulik Warszawski, w którym grał także w operetkach i rewiach, m.in. Ciotka Karola czy Romans z urzędem skarbowym. W 1937 roku reżyserował w teatrze Wielka Rewia operetkę Podróż poślubna. Ostatnim jego przedstawieniem przed wojną była rewia Kto kogo wystawiona w połowie sierpnia 1939 roku w kabarecie Tip-Top.
Dziś Eugeniusza Bodo znamy przeważnie z filmów. Jego ekranowy debiut miał miejsce w 1925 roku w filmie Henryka Szaro Rywale. Dwa lata później zagrał drobną rolę w niemieckim filmie Im Luxuszug Ericha Schönfeldera. W roku 1930 wystąpił aż w czterech filmach tzw. synchronicznych, które stanowiły etap przejściowy między filmami niemymi i dźwiękowymi, tzn. pod względem konwencji i aktorstwa były to filmu nieme, miały już jednak nagraną ilustrację muzyczną. Prawdziwą sławę przyniosły mu jednak filmy dźwiękowe, w których mógł wykorzystać swoje umiejętności wokalne. Pierwszy raz Bodo zaśpiewał w filmie Jego ekscelencja subiekt w roku 1933, wykonał dwie do dziś popularne piosenki Złociste włoski i Tyle miłości. Największą popularność zdobył w komediach: Pieśniarz Warszawy (reż. Michał Waszyński, 1934), Piętro wyżej (reż. Leon Trystan, 1937) i Paweł i Gaweł. Piosenki wykonywane przez niego w filmach znane są do dziś i sięgają po nie kolejne pokolenia wykonawców i słuchaczy. Bodo wolał jednak grać role dramatyczne, takie jak uwikłany w przestępstwo Stefan w Czarnej Perle (reż. Michał Waszyński, 1934) lub uwodziciel i szantażysta Karol w Skłamałam (reż. Mieczysław Krawicz, 1937).
Bodo był nie tylko aktorem, lecz także producentem filmowym i scenarzystą. W 1932 wspólnie z Adamem Brodziszem i Michałem Waszyńskim założył wytwórnię filmową B-W-B, która zrealizowała filmyBezimienni bohaterowie i nakręcony z wielkim rozmachem Głos pustyni. Zdjęcia do tego filmu zrealizowano w Algierii, była to pierwsza wyprawa polskiej ekipy filmowej do Afryki. W 1933 po upadku B-W-B Eugeniusz Bodo założył wytwórnię Urania-Film. Jej nazwa nawiązywała do prowadzonego niegdyś przez jego ojca kina Urania w Łodzi. Przez kolejne cztery lata Urania wyprodukowała 7 filmów, scenarzystą większości z nich był także Bodo. Pod koniec lat trzydziestych zaczął także z powodzeniem reżyserować. W roku 1938 zrealizował dwa filmy: Królową przedmieścia i Za winy niepopełnione. Trzeci - Uwaga, szpieg! - nie został ukończony z powodu wybuchu wojny.
W 1938 roku Eugeniusz Bodo - obok Jadwigi Smosarskiej, Józefa Lejtesa i Seweryna Steinwurzla - został odznaczony złotym Krzyżem Zasługi „w uznaniu zasług położonych na polu krzewienia kultury filmowej".
Eugeniusz Bodo był jednym z najpopularniejszych i najbardziej lubianych aktorów lat trzydziestych, uważany też był za wzór elegancji. W roku 1932 zdobył tytuł króla aktorów polskich, a w 1936 tytuł króla mody. Często występował także przed mikrofonem Polskiego Radia, m.in. w transmitowanych na żywo z modnych lokali audycjach Podwieczorek przy mikrofonie. W 1934 roku głośny był jego romans z Reri - aktorką z Tahiti, którą sprowadził do Polski i z którą zagrał w filmie Czarna perła. Wiosną 1939 otworzył przy ulicy Foksal w centrum Warszawy kawiarnię Café Bodo.
Wybuch II wojny światowej zastał go w Warszawie. Po zakończeniu kampanii wrześniowej wydzierżawił Café Bodo zrzeszeniu aktorek i w obawie przed represjami za udział w antyfaszystowskim przedstawieniu w kabarecie Tip-Top uciekł do Lwowa. Grał w założonym tam przez Konrada Toma Teatrze Miniatur. Występował także z zespołem Tea-Jazz Henryka Warsa, z którym jako konferansjer i piosenkarz jeździł na występy po Związku Radzieckim m.in. do Odessy (VIII 1940) i Moskwy (II 1941). Bodo postanowił wtedy wyjechać do USA, składając dokumenty ujawnił swoje szwajcarskie obywatelstwo. 26 czerwca 1941 roku został aresztowany we Lwowie przez NKWD. Po przesłuchaniu trafił aż pod Środkowy Ural do więzienia w Ufie. Latem 1941 roku na mocy układu Sikorski-Majski miała miejsce amnestia dla przetrzymywanych w sowieckich więzieniach jeńców polskich. Eugeniusz Bodo nie został nią objęty z uwagi na szwajcarskie obywatelstwo. W 1942 przewieziono go do więzienia na Butyrkach w Moskwie i w listopadzie oskarżono o szpiegostwo. Powodem były kilkakrotne dłuższe wyjazdy do Niemiec oraz to, że jako obywatel szwajcarski "utrzymywał bliskie kontakty z polskimi instytucjami oficjalnymi". Liczne interwencje polskich władz i próby pomocy ze strony polskiej ambasady w Moskwie Rosjanie potraktowali jako dowód, że jest agentem polskiego wywiadu ze szwajcarskim paszportem. 13 stycznia 1943 roku skazano go na pięć lat łagru, uznając, że jest "elementem społecznie niebezpiecznym". Wiosną 1943 roku osadzono go w więzieniu nr 1 w Ufie. Ciężko chorował na nerki, gruźlicę płuc, zanik mięśni i pelagrę. Po kilku miesiącach przeniesiono go do łagru w Kotłasie w obwodzie archangielskim. Zmarł z wycieńczenia 7 października 1943 roku.
Wojenne losy Eugeniusza Bodo i jego smierć przez wiele lat były zagadką. Do jej wyjaśnienia bardzo przyczynił się Stanisław Janicki. Swoje odkrycia w tej sprawie ogłosił w filmie dokumentalnym Za winy niepopełnione - Eugeniusz Bodo (1997). W październiku 1991 roku na mocy ustawy Federacji Rosyjskiej "O rehabilitacji ofiar represji politycznych" Eugeniusz Bodo został zrehabilitowany.
Eugeniusz Bodo był popularny także jako piosenkarz. Część swojego repertuaru uwiecznił na płytach. Udało się odnaleźć informacje o 39 jego nagraniach (solo i w duetach), jednak niewykluczone, że było ich więcej. Najstarsze odnalezione nagranie pochodzi z 1925 roku. W kolejnych latach nagrywał piosenki z filmów, rewii i komedii muzycznych. Mało znane są jego nagrania w duetach z innymi wielkimi gwiazdami sceny, estrady i ekranu: z Hanką Ordonówną, Zulą Pogorzelską, Reri, Lucyną Szczepańską oraz Tadeuszem Olszą. Ciekawostką jest także płyta, na której nagrał dwie piosenki będące reklamami konfekcji męskiej. Ostatnie przedwojenne płyty Eugeniusza Bodo pochodzą z 1935 roku. We wrześniu 1940 roku w Moskwie brał udział w sesji nagraniowej orkiestry Tea-Jazz Henryka Warsa, podczas której dokonał swoich ostatnich nagrań - są to śpiewane w języku rosyjskim piosenki w filmu Włóczęgi (reż. Michał Waszyński, 1939): Tylko we Lwowie i Nic o tobie nie wiem.
Dziś Eugeniusz Bodo jest jednym z najbardziej rozpoznawanych i lubianych przedwojennych aktorów. Przez wielu wielbicieli uważany jest za symbol polskiej rozrywki dwudziestolecia międzywojennego i jej legendę.