Odnalazłeś na strychu ukrytą puszkę z filmem, czy też w zapomnianym pudełku z drobiazgami zauważyłeś strzępki starej taśmy, a może twój dziadek przekazał ci celuloidową pamiątkę z przedwojennych czasów? Nie wiesz co zrobić ze znaleziskiem i  boisz się je uszkodzić?

 

Oto wskazówki, jak zabezpieczyć i przechować znalezioną taśmę:

1.    Jeśli znalazłeś film w starym zardzewiałym metalowym pudełku, służącym do przechowywania taśmy filmowej w rolce, możesz mieć problem z jego otwarciem. Taśma filmowa wydziela lotne związki, które wchodzą w reakcję z metalem, co powoduje korozję, a tym samym problemy z rozszczelnieniem pudełka. Nie należy w tym celu uderzać nim, ani potrząsać, ponieważ prawdopodobnie jego zawartość jest krucha i delikatna. Wieko puszki podważyć można śrubokrętem, bądź innym metalowym przedmiotem, jednocześnie unikając przemieszczania cennej zawartości. 

fot. Monika Supruniuk/Filmoteka Narodowa

2.    Jeżeli znalazłeś taśmę filmową w tekturowym, bądź papierowym zawilgoconym pudle, należy bezzwłocznie usunąć z niego zawartość, przekładając rolkę do suchego i czystego opakowania, najlepiej wykonanego z plastiku lub metalu. Pozostawienie jej w warunkach wilgotnych spowoduje ryzyko zakażenia mikrobiologicznego – taśma może pokryć się nalotem grzybni lub pleśni, uniemożliwiając ogląd obrazu.

 

 

 

fot. Monika Supruniuk/Filmoteka Narodowa

3.    Starajmy się jak najmniej dotykać znaleziony materiał filmowy, ze względu na możliwość spowodowania uszkodzeń, bądź trudnousuwalnych zabrudzeń. Taśma przechowywana w niewłaściwych warunkach zwykle ulega zniszczeniom mechanicznym nawet pod wpływem niewielkiego nacisku – może ulec rozerwaniu, zwłaszcza w obszarze perforacji. Ważne jest, aby przekładając ją do nowego pudełka, upewnić się, że nie zapomnieliśmy o żadnym fragmencie. Jeśli odnaleziona taśma zachowała się w strzępach, pozostawmy ją w pierwotnym opakowaniu, aby nie narazić jej na przemieszczanie poszczególnych części, bądź pokruszenie lub rozdarcie.

źródło: http://www.criterionforum.org/forum/viewtopic.php?f=1&t=11917

4.   Umieściwszy taśmę w pudełku, nie opakowujmy go w dodatkowe szczelne torby foliowe, które kumulują lotne substancji, wchodzące w reakcję chemiczną z taśmą, co powoduje jej samodegradację. Pudełko odłóżmy w możliwie najbezpieczniejsze miejsce – z daleka od źródeł ciepła i wilgoci. Przede wszystkim unikać należy bezpośredniego kontaktu ze słońcem – nagrzana taśma nitrocelulozowa z łatwością ulega samozapłonowi. Ze względów bezpieczeństwa obowiązuje bezwzględny zakaz palenia w pomieszczeniach, gdzie przechowujemy materiał. Pamiętajmy zatem aby schować znalezisko z daleka od kominków, kuchenek i innych źródeł ognia. 

fot. Monika Supruniuk/Filmoteka Narodowa

5.  Prawidłowe przechowywanie taśmy filmowej w warukach domowych to temperatura nieprzekraczająca 18°C, natomiast względna wilgotność powietrza RH nie większa niż 35%. W celu zwiększenia wilgotności powietrza, co zazwyczaj niezbędne jest w okresie grzewczym, użyć możemy nawilżacza, bądź pojemników z wodą o dużej powierzchni parowania (np. szerokie, płaskie kuwety). Latem, kiedy temperatura powietrza przekracza 21°C, warto zamknąć okna i zasłonić je przed słońcem. Zachowanie odpowiednich warunków otoczenia uchroni taśmę zarówno przed zmianą parametrów fizycznych – skurczem, jak i przed uszkodzeniami mechanicznymi, powstającymi na skutek kruchości wysuszonej taśmy, a także zatrzyma degradację chemiczną emulsji i podłoża, powodującą nieodwracalne zmiany, a nawet całkowitą destrukcję materiału.

fot. Monika Supruniuk/Filmoteka Narodowa

6.    Znalezionych materiałów nie należy odtwarzać w projektorze, ponieważ ryzyko uszkodzenia mechanicznego lub zabrudzenia taśmy oliwą, jest wówczas bardzo duże. Najcenniejsze materiały filmowe powinny zostać objęte profesjonalną opieką konserwatorską, a następnie skopiowane lub zdigitalizowane. Unikatowe filmy, poddane procesowi konserwacji i skanowania mogą być ponownie prezentowane współczesnemu widzowi.

fot. Michał Pieńkowski/Filmoteka Narodowa

 
Pamiętajmy, że powyższy sposób zabezpieczenia materiałów filmowych jest formą doraźnej interwencji. Długoterminowe warunki przechowywania, jakie zapewnia swoim zbiorom FILMOTEKA NARODOWA oraz sposoby identyfikacji podłoża taśmy opisane są na naszej stronie.

W celu przeprowadzenia bezpłatnej, specjalistycznej ekspertyzy konserwatorskiej oraz filmoznawczej, dokonania oglądu, oceny stanu zachowania oraz wartości znalezionego materiału, zapraszamy do kontaktu ze specjalistami z Zespołu Konserwacji Taśmy Filmowej kons_nitro@fn.org.pl.