Obserwowany w dużym powiększeniu obraz filmowy wykazuje budowę ziarnistą. Ziarna mają postać nieregularnych, ciemnych plam, często połączonych w skupienia.

Niemal wszystkie czarno-białe emulsje używane do celów filmowych mają podobny skład chemiczny, zawierają zawieszone w żelatynie krystalicznie sześciokątne ziarna bromku srebra.
W skład emulsji wchodzi: około 75% żelatyny, 24% bromku srebra, od 0,5% do 1% jodku srebra, śladowe ilości bromku potasu oraz wody. Różnice widoczne między taśmami negatywowymi i pozytywowymi polegają na zastosowaniu różnych stężeń, temperatur i czasu „dojrzewania" emulsji.

WYRÓB EMULSJI ŚWIATŁOCZUŁEJ

Emulsja fotograficzna jako układ heterogeniczny zawiera drobnokrystaliczne halogenki srebra w żelatynie. Jej produkcja polegała na wzajemnej wymianie jonów azotanu srebra AgNO3 i bromku potasu KBr w roztworze wodnym.

AgNO3 + KBr -> AgBr + KNO3

Właściwy proces wytwarzania bromku srebra polegał na łączeniu się jonów srebra z jonami bromu, w wyniku której powstawał trudno rozpuszczalny bromek srebra, wytrącający się w postaci żółtego osadu.

Ag + Br -> AgBr

Jeżeli w roztworze znajdowała się żelatyna, to nie tworzył się osad lecz zawiesina mikroskopowo drobnych kryształków bromku srebra. Bromek srebra wraz ze swoją zawiesiną tworzył wysoko światłoczułą emulsję. Stopień światłoczułości emulsji zależał od wielkości ziarenek bromku srebra w zawiesinie oraz od gatunku żelatyny. Żelatyna zawierała szereg produktów rozpadu materiałów organicznych (zwierzęcych), z których została otrzymana i te substancje miały zdolność do zwiększenia światłoczułości bromku srebra, pod warunkiem, że się ją z nimi ogrzewało w umiarkowanej temperaturze. Na tym polegało tzw. dojrzewanie emulsji w trakcie którego przebiegały zmiany fizyczne bromku srebra, tj. wzrost wielkości ziaren oraz zmiany chemiczne pod wpływem domieszek żelatyny. Czułość emulsji wzrastała do pewnego maksimum, po czym zaczynała szarzeć, powstawał tzw. efekt zadymienia. Osiągnięcie wysokiej czułości było bardzo trudne. Wymagało nie tylko odpowiedniej temperatury i czasu ogrzewania ale również właściwego gatunku żelatyny.

obraz mikroskopowy ziaren emulsji fotografcznej. Obraz pochodzi z http://www.kodak.com/US/en/corp/researchDevelopment/whatWeDo/technology/chemistry/silver.shtml 

Problem wielkości ziarna obrazu w głównej mierze dotyczny fotografii małobrazkowej oraz filmu. Historia drobnoziarnistego wywoływania zaczęła się w 1904 roku od Lumière'a i Seyewetz'a. Według ich obserwacji niektóre substancje wywołujące jak para - fenylenodwuamina i orto - aminofenol dawały drobniejsze ziarno od innych wywoływaczy. Zastosowanie nowych roztworów umożliwiło uzyskanie wyrazistego obrazu oraz zniwelowanie zakłóceń odtwarzanego dźwięku.
Na powierzchni ziaren znajdują się punkty zawierające małe skupienia (tzw. zarodki) srebra metalicznego i siarczku srebra, które powstają podczas dojrzewania emulsji chwytając wydzielone w tym procesie atomy srebra. Pod wpływem redukującego działania wywoływacza zarodki rosną kosztem ziarna, które niejako „pączkuje" wysyłając z siebie wypustki metalicznego srebra. Jeżeli wywoływacz działa długo praktycznie całe ziarna zamieniają się w plątaninę wypustek, zachowując dawny kształt, nieznacznie powiększony. Jest to tzw. ziarno obrazu. Często te "gąbkowate" struktury zbijają się w skupiska. Jeżeli jednak wywoływacz działa stosunkowo wolno i jego działanie jest przerwane dostatecznie wcześnie to wypustki srebra nie pochłaniają całego ziarna i po utrwaleniu pozostają w postaci mniejszych pojedynczych ziaren. 

Na podstawie: http://pluggedin.kodak.com/pluggedin/post/?id=598115

 

 

 

 

 

 

 


Strona Internetowa współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Główny serwis POIiŚ