Z radością zauważamy, że projekt NITROFILM cieszy się dużym zainteresowaniem. Pod koniec ubiegłego roku został doceniony w konkursie organizowanym przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i otrzymał nagrodę specjalną za najbardziej kompleksowe działania promocyjne. Informacja o projekcie, który zajmuje się konserwacją i digitalizacją przedwojennych polskich filmów, dotarła także do młodych ludzi. Wszystko za sprawą NitroLekcji, które odbyły się w minioną środę w Centralnym Punkcie Informacyjnym Funduszy Europejskich. Uczniowie mieli okazję dowiedzieć się wielu interesujących rzeczy, zarówno o NIRTOFILMIE, tajnikach konserwacji taśmy filmowej, jak i historii kina w ogóle.

Pracownicy Filmoteki Narodowej zaciekawili młodzież zagadnieniami z zakresu historii kinematografii i rekonstrukcji zabytków filmowych. Michał Pieńkowski, filmograf, opowiadał m.in. o początkach kina i wynalezieniu kinematografu. Spore zdziwienie wywołała informacja, że jeszcze na kilka miesięcy przed braćmi Lumière Polak, Kazimierz Prószyński, skonstruował urządzenie podobne do rewolucyjnego wynalazku sławnych braci. Katarzyna Mikstal, konserwator taśmy filmowej, z pasją opowiadała o rodzajach taśm, na jakich powstawały pierwsze filmy. Największe zainteresowanie wzbudziła taśma łatwopalna z czasów przedwojennych, zwana nitro, której szczególną uwagą poświęcamy w projekcie NITROFILM. Kasia Mikstal tłumaczyła, jak zbudowane są taśmy oraz co najczęściej dzieje się z nimi po upływie czasu lub wskutek niewłaściwego ich przechowywania: o ubytkach perforacji, skurczach, śladach po starych sklejkach czy zębatkach. Uczniowie mieli też okazję dowiedzieć się, jak barwiono taśmy (to nieprawda, że wszystkie filmy przedwojenne filmy były czarno-białe!), czym różnią się filmy kolorowane od kolorowych, a także w jaki sposób powstały filmy dźwiękowe. Młodzież mogła również zobaczyć różnego rodzaju taśmy filmowe na własne oczy.

Zachęcamy do śledzenia filmograficznych i konserwatorskich ciekawostek na naszym nitroblogu: http://blog.nitrofilm.pl

Filmograf Michał Pieńkowski

Filmograf Michał Pieńkowski i konserwatorka taśmy filmowej Kasia Mikstal

Filmograf Michał Pieńkowski i uczestnicy lekcji

Konserwatorka taśmy filmowej Kasia Mikstal z uczniami

„MANIA” NA 6. PRZEGLĄDZIE TWÓRCZOŚCI FILMOWEJ „POLA I INNI”
Dodano: 30.04.2012

 dniach 25 – 27 maja 2012 roku w Lipnie, miejscu urodzenia polskiej gwiazdy światowego kina – Poli Negri (właśc. Barbary Apolonii Chałupiec), odbędzie się szósty już Przegląd Twórczości Filmowej „Pola i inni”. Partnerem programowym Festiwalu jest Filmoteka Narodowa.

Impreza organizowana przez Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne im. Poli Negri promuje twórczość filmową aktorki, przypominając jednocześnie dorobek i karierę innych polskich artystów, którzy odnieśli sukces poza granicami naszego kraju. Przeglądowi towarzyszą wystawy, konkursy i recitale. Wydarzenie odbywa się w atmosferze „niemego kina”, co czyni je wyjątkowym, a także przyciąga do Lipna ludzi z najodleglejszych zakątków Polski i świata.

27 maja o godz. 11.00 podczas uroczystej gali dyrektorowi FN Tadeuszowi Kowalskiemu wręczony zostanie Medal LTK im. Poli Negri dla Filmoteki Narodowej, zaś maestro Jerzy Maksymiuk, kompozytor muzyki do filmu „Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów” uhonorowany zostanie Statuetką POLITKI. Pół godziny później zaprezentowany zostanie odrestaurowany i zdigitalizowany przez Filmotekę (w ramach projektu NITROFILM) przez lata uznany za zaginiony film „Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów” (1918) z muzyką Wrocławskiej Orkiestry Kameralnej Leopoldinum. Gościnnie przy akompaniamencie Jerzego Maksymiuka, zaśpiewa Joanna Trzepiecińska.

„Mania” to poruszająca historia wielkiej miłości Mani Walkowskiej, pracownicy fabryki papierosów, do utalentowanego kompozytora Hansa. Na drodze do ich wspólnego szczęścia staje wpływowy mecenas sztuki Morelli, który z zazdrości o dziewczynę korzysta ze swoich wpływów i przyczynia się do tego, że nowa opera Hansa zatytułowana Mania, zostaje odrzucona. Dziewczyna próbuje przekonać Morellego, by pomógł kompozytorowi, jednak ten stawia jej ultimatum: zgodzi się pod warunkiem, że do czasu premiery Mania zamieszka z nim i zostanie jego kochanką. Jak potoczą się dalsze losy bohaterów? Czy miłość Hansa i Mani zwycięży? Widzowie będą mogli poznać odpowiedź już 27. maja na specjalnym pokazie filmu w Lipnie.

Więcej o filmie: „Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów” >>>

Film z towarzyszeniem muzyki Jerzego Maksymiuka w wykonaniu Orkiestry Kameralnej Leopoldinum miał swoją re-premierę we wrześniu ubiegłego roku w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Przez wiele lat był uznawany za bezpowrotnie zaginiony. Filmotece udało się uzyskać jego kopię i poddać ją kompleksowej restauracji cyfrowej w ramach projektu NITROFILM („Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie”). Partnerem tego wydarzenia było Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne im. Poli Negri. Film z początków kariery Poli Negri, pokazany w ramach europejskiego tournée www.maniafilm.pl podczas Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej 2011, podbił serca widzów w Paryżu, Madrycie, Londynie, Kijowie i Berlinie.

Przegląd Twórczości Filmowej „Pola i inni” >>> 

Program Festiwalu >>>

LIPNO
KINO NAWOJKA
UL. MICKIEWICZA 33

Odnalazłeś na strychu ukrytą puszkę z filmem, czy też w zapomnianym pudełku z drobiazgami zauważyłeś strzępki starej taśmy, a może twój dziadek przekazał ci celuloidową pamiątkę z przedwojennych czasów? Nie wiesz co zrobić ze znaleziskiem i  boisz się je uszkodzić? Oto wskazówki, jak zabezpieczyć i przechować znaleziony materiał filmowy:

1.    Jeśli znalazłeś film  w starym, zardzewiałym, metalowym pudełku, służącym do przechowywania taśmy filmowej w rolce, możesz mieć problem z jego otwarciem. Taśma filmowa wydziela lotne związki, które wchodzą w reakcję z metalem, co powoduje korozję, a tym samym problemy z rozszczelnieniem pudełka. Nie należy w tym celu uderzać nim, ani potrząsać, ponieważ prawdopodobnie jego zawartość jest krucha i delikatna. Wieko puszki podważyć można śrubokrętem, bądź innym metalowym przedmiotem, unikając przemieszczania się cennej zawartości.

2.    Jeżeli znalazłeś taśmę filmową w tekturowym, bądź papierowym, zawilgoconym pudle, należy bezzwłocznie usunąć z niego zawartość, przekładając rolkę do suchego, czystego opakowania, najlepiej wykonanego z plastiku lub metalu. Pozostawienie jej w warunkach wilgotnych, spowoduje ryzyko zakażenia mikrobiologicznego – taśma może pokryć się nalotem grzybni lub pleśni, uniemożliwiając ogląd obrazu.

3.    Starajmy się jak najmniej dotykać znaleziony materiał filmowy, ze względu na możliwość spowodowania uszkodzeń, bądź trudnousuwalnych zabrudzeń. Taśma przechowywana w niewłaściwych warunkach, zwykle ulega zniszczeniom mechanicznym nawet pod wpływem niewielkiego nacisku – może ulec rozerwaniu, zwłaszcza w obszarze perforacji. Ważne jest, aby przekładając ją do nowego pudełka, upewnić się, że nie zapomnieliśmy o żadnym fragmencie. Jeśli odnaleziona taśma, zachowała się w strzępach, pozostawmy ją w pierwotnym opakowaniu, aby nie narazić jej na przemieszczanie poszczególnych części, bądź pokruszenie lub rozdarcie.

 

4.    Umieściwszy taśmę w pudełku, nie opakowujmy go w dodatkowe, szczelne torby foliowe, które kumulują lotne substancji, wchodzące w reakcję chemiczną z taśmą, co powoduje jej samodegradację. Pudełko odłóżmy w możliwie najbezpieczniejsze miejsce – z daleka od źródeł ciepła i wilgoci. Przede wszystkim unikać należy bezpośredniego kontaktu ze słońcem – nagrzana taśma nitrocelulozowa z łatwością ulega samozapłonowi. Ze względów bezpieczeństwa obowiązuje bezwzględny zakaz palenia w pomieszczeniach, gdzie przechowujemy materiał. Pamiętajmy zatem aby schować znalezisko z daleka od kominków, kuchenek i innych źródeł ognia. 

5.    Idealne warunki dla przechowywania taśmy filmowej to temperatura nieprzekraczająca 18°C, natomiast względna wilgotność powietrza RH nie większa niż 35%. W celu zwiększenia wilgotności powietrza, co zazwyczaj niezbędne jest w okresie grzewczym, użyć możemy nawilżacza powietrza, bądź pojemników z wodą o dużej powierzchni parowania (np. szerokie, płaskie kuwety). Latem, kiedy temperatura powietrza przekracza 21°C, warto zamknąć okna i zasłonić je przed słońcem. Zachowanie odpowiednich warunków otoczenia uchroni taśmę zarówno przed zmianą parametrów fizycznych – skurcz, jak i przed uszkodzeniami mechanicznymi, powstającymi na skutek kruchości wysuszonej taśmy, a także zatrzyma degradację chemiczną emulsji i podłoża, powodującą nieodwracalne zmiany, a nawet całkowitą destrukcję materiału.

6.    Znalezionych materiałów nie należy odtwarzać w projektorze, ponieważ ryzyko uszkodzenia mechanicznego lub zabrudzenia taśmy oliwą, jest wówczas bardzo duże. Najcenniejsze materiały filmowe powinny zostać objęte profesjonalną opieką konserwatorską, a następnie skopiowane.  Unikatowe filmy, poddane procesowi konserwacji, skanowania oraz restauracji cyfrowej, mogą być ponownie prezentowane współczesnemu widzowi.

 
Pamiętajmy, że powyższy sposób zabezpieczenia materiałów filmowych jest formą doraźnej interwencji. Długoterminowe warunki przechowywania, jakie zapewnia swoim zbiorom FILMOTEKA NARODOWA opisane są na stronie http://www.nitrofilm.pl/strona/lang:pl/konserwacja/przechowywanie.html.

W celu przeprowadzenia bezpłatnej, specjalistycznej ekspertyzy konserwatorskiej oraz filmoznawczej, dokonania oglądu, oceny stanu zachowania oraz wartości znalezionego materiału, zapraszamy do kontaktu ze specjalistami z Zespołu Konserwacji Taśmy Filmowej kons_nitro@fn.org.pl.

W świąteczną niedzielę w głównym wydaniu „Wiadomości” ukazał się materiał o NITROAKCJI. Akcja pod hasłem „Przygarniamy stare filmy” cieszy się zainteresowaniem mediów, które zaangażowały się w jej nagłośnienie.

Bohaterem „Wiadomości” był film „Pan Tadeusz” z 1928 roku, którego fragmenty udało się odnaleźć we Wrocławiu. Mieszkanka tego miasta znalazła kilkanaście rolek z taśmą filmową w rzeczach odziedziczonych po swoim dziadku. To dowód na to, że prawdziwe skarby można znaleźć we własnym domu.

Dzięki temu znalezisku możemy uzupełnić brakujący fragment w naszym filmie „Pan Tadeusz” – podkreśla Paweł Śmietanka, Kierownik Pracowni Restauracji Taśmy Filmowej.







Kopia filmu ma wartość bezcenną. „Pan Tadeusz” w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego był pierwszą ekranizacją wybitnego dzieła Adama Mickiewicza. Uroczysta warszawska premiera filmu odbyła się 9. listopada 1928 r. z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałka Józefa Piłsudskiego. Film cieszył się w stolicy ogromnym powodzeniem, otrzymał entuzjastyczne recenzje i wiele ciepłych słów ze świata kultury.

Ocalałą taśmę rekonstruują obecnie pracownicy Filmoteki Narodowej.

Obecnie trwają prace nad rekonstrukcją cyfrową i mniej więcej 1/5 filmu jest już gotowa – relacjonuje filmograf Michał Pieńkowski.





„Pan Tadeusz” nie jest jedynym filmem, który Filmoteka Narodowa ratuje przed zniszczeniem. Do uratowania jest jeszcze wiele – szczególnie takich, które mogą znajdować się w najróżniejszych miejscach, często zapomnianych.

Liczymy na to, że u Państwa w domach nadal znajdują się kopie filmowe – podkreśla Paulina Świątek z Zespołu Komunikacji i Marketingu Filmoteki Narodowej.





Nadal jest czego szukać: z przedwojennych fabularnych filmów niemych zachowało się jedynie 5% zbiorów. Lepiej jest z filmami dźwiękowymi – 70%. Wierzymy, że pomogą nam Państwo w odnalezieniu kolejnych bezcennych filmów z polskiej kinematografii. Liczmy na to, że dzięki pomocy telewizji materiały o naszej NITROAKCJI zachęcą Państwa do poszukiwań filmowych taśm i zgłaszania się z nimi do Filmoteki Narodowej. Razem możemy odkrywać prawdziwe, filmowe skarby!

NITROAKCJA to akcja Filmoteki Narodowej prowadzona pod hasłem „Przygarniamy stare filmy”.

Jesteśmy jedyną instytucją w Polsce, która w sposób profesjonalny gromadzi, konserwuje i digitalizuje stare przedwojenne materiały filmowe. W ciągu naszej ponad pięćdziesięcioletniej działalności udało się odnaleźć w różnych miejscach i uratować 159 przedwojennych filmów fabularnych oraz dziesiątki przedwojennych filmów dokumentalnych. Wszystkie po wojnie uznawane były za zaginione. Wciąż jednak stanowi to tylko część produkcji przedwojennej kinematografii polskiej – z fabularnych filmów niemych zachowało się do dziś zaledwie 5% tytułów, z fabularnych filmów dźwiękowych  – 70%. Losy tych filmów w czasie II wojny światowej i po wojnie były różne – wiele z nich uratowało się cudem, bo były ukrywane i przechowywane przez osoby prywatne w kraju, ale także za granicą.

Ogłaszamy NITROAKCJĘ, bo wiemy, że nadal jest możliwe odnajdywanie starych filmów. Wiemy też, że nadal jest czego szukać. Dlatego zwracamy się do wszystkich o pomoc w poszukiwaniach starych taśm filmowych. One mogą być wszędzie – w starych budynkach, mieszkaniach, piwnicach, szafach, na strychach, a nawet wśród różnych przedmiotów pochodzących sprzed wojny. Mogą być zamknięte w metalowych okrągłych pudełkach, ale mogą być też „luzem” w małych rolkach. Nawet kawałek takiej taśmy może mieć wartość bezcenną – może być fragmentem nieznanego dziś filmu, może też stanowić uzupełnienie filmu, który odnalazł się kiedyś jako niekompletny.