Okres realizacji projektu: 2008 r. –  2014 r.
Okres trwałości projektu: 2015 r. – 2020 r.

Opis projektu
Realizacja projektu obejmowała następujące etapy:

1. ZAKUP SPRZĘTU
Wyposażenie Pracowni Rekonstrukcji Taśmy Filmowej Filmoteki Narodowej w specjalistyczny sprzęt umożliwiający konserwację, digitalizację i rekonstrukcję materiałów filmowych na taśmie nitro. Dla celów projektu zostanie zakupiony m. in. skaner umożliwiający cyfryzację bardzo zniszczonych archiwalnych materiałów na taśmie łatwopalnej nitro.

2. SZKOLENIE
Prekursorski w Polsce charakter prac oraz obsługa specjalistycznego sprzętu wymagają przeszkolenia pracowników Zespołu Restauracji Taśmy Filmowej Filmoteki Narodowej.  Szkolenia zakładają także wymianę doświadczeń ze specjalistami z innych archiwów filmowych.

3. EKSPERTYZA MATERIAŁÓW FILMOWYCH
Przed podjęciem prac konserwatorskich i digitalizacji konieczne jest zebranie informacji na temat wszystkich zachowanych w zbiorach Filmoteki Narodowej materiałów filmowych do poszczególnych tytułów filmów w projekcie. Celem ekspertyzy jest szczegółowe określenie stanu zachowania tych nośników pod kątem jakości obrazu oraz identyfikacja zniekształceń obrazu, w tym niezwykle trudne określenie, co jest wartością  integralną obrazu, a co stanowi uszkodzenie. Dodatkowo zostanie przeprowadzona ekspertyza pod kątem estetyki obrazu. Konsultacje estetyczne (planowane jest zaangażowanie ekspertów z Polskiego Stowarzyszenia Operatorów Filmowych) pozwolą na ustalenie spójnej koncepcji estetycznej filmu, która będzie zachowana w procesie digitalizacji i rekonstrukcji. Dzięki temu możliwe będzie przywrócenie filmom dawnej świetności i zmniejszenie ryzyka rozminięcia się z oryginalną koncepcją estetyczną nieżyjących już autorów dzieł filmowych. Powstałe w wyniku badań dokumenty staną się podstawą dla opracowania długoterminowej strategii działania dla poszczególnych filmów oraz określenia czasu i środków koniecznych na wykonanie pełnej restauracji  innych  filmów z kolekcji Filmoteki Narodowej.

fot. Krzysztof Szymański

4. KONSERWACJA MANUALNA
Szczegółowo opisane taśmy filmowe zostaną poddane konserwacji manualnej w Zespole Konserwacji Manualnej Materiałów Nitro Filmoteki Narodowej. Celem konserwacji jest oczyszczenie taśmy filmowej i przygotowanie jej do procesu digitalizacji.

5. DIGITALIZACJA
Digitalizacja 43 filmów zostanie przeprowadzona w Zespole Restauracji Taśmy Filmowej Filmoteki Narodowej wyposażonej w najnowszej generacji sprzęt do digitalizacji materiałów łatwopalnych nitro. Digitalizacja polega na przeniesieniu obrazu analogowego z  taśmy filmowej - w tym wypadku taśmy nitro - do pliku cyfrowego. Odbywa się to w procesie skanowania pojedynczych klatek filmowych. W ten sposób uzyskujemy pliki cyfrowe, które są zachowane na dysku pełniącym rolę cyfrowego archiwum. Realizacja projektu umożliwi zatem cyfrowe zabezpieczenie w rozdzielczości 4K 43 tytułów z klasyki przedwojennego kina, które będą dostępne w formacie kina cyfrowego i telewizji HD.

6. REKONSTRUKCJA CYFROWA
Przedwojenne materiały archiwalne wymagają szczególnego sposobu przechowywania, zabezpieczania i konserwacji. Oryginalne taśmy zachowały się w bardzo złym stanie technicznym. Aby w pełni oddać piękno obrazu należy poddać je procesowi rekonstrukcji cyfrowej. Jest to niezwykle trudny i czasochłonny proces. Poszczególne zanieczyszczenia i zniekształcenia obrazu muszą być usuwane klatka po klatce. Praca ta wymaga wiedzy i umiejętności, należy bowiem oczyścić obraz nie zmieniając przy tym jego estetyki (zachowanie pierwotnych barw, kontrastu, światła długości ujęć ect.).  „Pan Tadeusz”, „Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów” oraz „Zew morza” będą pierwszymi profesjonalnie zrekonstruowanymi filmami przedwojennymi w zasobach Filmoteki Narodowej. Na rekonstrukcję czekają pozostałe filmy z bezcennej kolekcji kina przedwojennego.

7. PREMIERY FILMOWE
Zwieńczeniem procesu rekonstrukcji trzech tytułów będzie uroczysta premiera kinowa. Odrestaurowanym, niemym filmom towarzyszyć będzie specjalnie na tę okazję skomponowana muzyka wykonana na żywo przez wybitnych artystów.