RYSY I ZADRAPANIA

---

Zjawisko tarcia powierzchni materiałów filmowych o poszczególne elementy urządzeń w czasie projekcji było nie do uniknięcia. Podczas wyświetlania kopie filmowe były wielokrotnie przeciągane przez liczne rolki i kanały aparatury projekcyjnej na której osiadał kurz i odpryski emulsji. Kontakt zabrudzonej powierzchni projektora z taśmą filmową mógł spowodować zarysowanie lub zadrapanie emulsji i podłoża. 

 

Dług honorowy, fot. Michał Pieńkowski

 

 

 

 

 

 

 

USZKODZENIA PERFORACJI

---

Perforacja taśmy filmowej była szczególnie narażona na uszkodzenia. Kruche i mało wytrzymałe materiały wykonane na bazie azotanów celulozy mogły  z łatwością zostać rozerwane podczas projekcji. 
Uszkodzenia perforacji nie miały bezpośredniego wpływu na jakość odtwarzanego obrazu lub dźwięku, pod warunkiem, że zniszczenia były niewielkie i występowały jedynie w obrębie otworów. Jednak nienaprawione ulegały pogłębieniu, niekiedy przyczyniając się do rozerwania i utraty części obrazu lub ścieżki dźwiękowej. 

Mania,  fot. Monika Supruniuk

Zniszczenia w pierwszej kolejności powstawały na początku i końcu aktu kopii filmowej. Mogły mieć charakter pęknięć otworów perforacyjnych, przerwania mostków pomiędzy otworami, czy tzw. "nadbić" - sekwencyjnych wgłębień spowodowanych zakłóceniem pracy projektora. Podczas wyświetlania uszkodzone ząbki bębnów transportujących taśmę (tzw. zębatek) powodowały naderwania lub pęknięcia perforacji.
Spotykamy także uszkodzenia w postaci rys "nacinających" charakteryzujących się pękaniem perforacji przy próbie zgięcia taśmy wzdłuż zarysowania.

Dług honorowy, fot. Michał Pieńkowski

ODKSZTAŁCENIA

---

Podczas wysychania wytrzymałość materiałów filmowych znacznie malała. Największy wpływ na odkształcenia taśmy miały warunki klimatyczne w jakich kopia była przechowywana. 
Taśma przechodząc przez aparaturę projekcyjną lub urządzenia kopiujące, ze względu na układ rolek prowadzących podlegała wielokrotnemu przeginaniu. Zjawisko to było powodem trwałych bądź czasowych odkształceń. Od sprężystości podłoża zależało czy kopia filmowa powracała do wcześniejszego kształtu, czy też nie.

miejscowe odkształcenia taśmy, fot. Monika Supruniuk

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

USZKODZENIA SKLEJEK

---

Sklejenie fragmentów taśmy było podstawową czynnością konserwatorską wykonywaną podczas użytkowania kopii. W codziennej praktyce tego typu naprawy należały do obowiązków kinooperatora. Sklejki ze względu na kształt były szczególnie narażone na uszkodzenia.

Dług honorowy, fot. Michał Pieńkowski

ZANIECZYSZCZENIE POWIERZCHNI TAŚMY

---

Jakość projekcji zależała od czystości powierzchni materiałów filmowych. Głównymi zanieczyszczeniami taśmy był kurz, włókna z ubrań, zatłuszczenia, odciski palców i klej. 

Dług honorowy, fot. Michał Pieńkowski

Podczas użytkowania materiały filmowe były wielokrotnie czyszczone przy pomocy miękkich ściereczek nasączonymi różnymi roztworami. Szczególnie niebezpieczne było przecieranie suchą szmatką, która powodowała naładowania elektrostatyczne powierzchni taśmy przyciągając drobinki kurzu. 

zabrudzenia spowodowane oliwą z projektora, fot. Monika Supruniuk