W ramach sekcji „100 lat Niepodległości” odbędzie się repremiera zrekonstruowanego cyfrowo przez Filmotekę Narodową – Instytut Audowizualny filmu: „Szaleńcy” (1928) w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. Seansowi będzie towarzyszyć muzyka na żywo napisana przez Stephena Horne’a

Pokaz odbędzie się 19 września o godz. 19:00 w Teatrze Muzycznym (pl. Grunwaldzki 1).

O filmie

Rok 1914. Praktykant Filipek i student Jerzy poznają się w punkcie rekrutacyjnym Legionów. Wysłani na front, gdzie dołącza do nich ziemianin Kazik, przejdą cały szlak bojowy – aż do walk roku 1920.

Debiut Leonarda Buczkowskiego jest produkcją unikatową w historii polskiej kinematografii. Powstał u schyłku popularności tzw. kina narodowego, którego głównym motywem była droga Polski do odzyskania niepodległości. To także jedna z ostatnich polskich produkcji niemych.

„Szaleńcy” to pierwsza polska superprodukcja. Aby film w ogóle mógł powstać, swoje siły musiały połączyć aż trzy spore wytwórnie filmowe: Klio-Film, Diana-Film oraz H.B-Film. Dopiero z tak olbrzymim zapleczem przystąpiono do realizacji tryptyku, bo pierwotnie produkcja miała być cyklem o zbiorowym tytule „My Pierwsza Brygada”. W jego ramach oprócz „Szaleńców” planowano zrealizować filmową biografię Józefa Piłsudskiego pt. „Komendant” oraz jeszcze jeden film o podobnej tematyce. „Szaleńcy” pochłonęli jednak tyle pieniędzy, że produkcja drugiego filmu zakończyła się na plenerach, a trzeciego nawet nie udało się zacząć. Zjednoczona wytwórnia szybko upadła, ale zostawiła jedno spektakularne dzieło. Olbrzymia ilość wojska, nowatorskie efekty specjalne i pirotechniczne, pieczołowicie odtworzone sceny bitew, broń z epoki, a także obecność na planie najnowszych zdobyczy techniki wojskowej, czyli czołgów i samolotów – wszystko to stanowiło o monumentalnym charakterze „Szaleńców”.

O rekonstrukcji 

Dotychczas „Szaleńcy” znani byli jedynie w niekompletnej wersji. Dopiero dziś technologia pozwoliła na digitalizację i rekonstrukcję filmu z zachowanych taśm łatwopalnych w jakości filmowej 4K. Ponowne wprowadzenie „Szaleńców” na ekrany w roku 2018 będzie dokładnie tym samym, czym było w dniu premiery 90 lat temu – hołdem dla tysięcy bohaterów, którzy poświęcili życie w imię wolności Polski.

Muzyka 

Autor muzyki Stephen Horne jest jednym z najsłynniejszych twórców muzyki do filmów niemych. Kompozytor zasiądzie przy pianinie, a na perkusji towarzyszyć będzie mu Martin Pyne.

Leonard Buczkowski (1900-1967) – reżyser łączący swoją twórczością przed i powojenne kino, autor m.in. „Rapsodii Bałtyku” (1935) i „Zakazanych piosenek” (1946).

Zrekonstruowane cyfrowo filmy, repremiera filmu „Szaleńcy. My pierwsza brygada” oraz szereg atrakcji edukacyjnych przygotowanych przez FINA znalazły się w programie 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

„100 lat Niepodległości”

W ramach sekcji „100 lat Niepodległości” odbędzie się repremiera zrekonstruowanego cyfrowo przez FINA filmu: „Szaleńcy. My pierwsza brygada” (1928) w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. Seansowi będzie towarzyszyć muzyka na żywo napisana przez Stephena Horne’a, jednego z najsłynniejszych twórców muzyki do filmów niemych. Kompozytor zasiądzie przy pianinie, a na perkusji towarzyszyć będzie mu Martin Pyne.

„Skarby Kina Przedwojennego” 

Bohaterką tegorocznego cyklu „Skarby Kina Przedwojennego” jest gwiazda kina niemego, Pola Negri. W Gdyni będzie można zobaczyć dwa zrekonstruowane cyfrowo w rozdzielczości 4K filmy z jej udziałem, pochodzące ze zbiorów FINA: „Bestię” (1917) oraz „Manię. Historię pracownicy fabryki papierosów” (1918). „Bestia” Aleksandra Hertza jest zarazem najstarszym i jedynym zachowanym filmem z polskiego okresu kariery aktorki. „Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów” w reżyserii Eugena (Jenö) Illésa to, z kolei jeden z filmów otwierających niemiecki rozdział kariery Poli Negri. Aż do roku 2006 uchodził za utracony – wtedy Filmoteka Narodowa kupiła kopię nitro od czeskiego kolekcjonera.

FINA na 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni

Filmem otwarcia Festiwalu będzie koprodukowany przez FINA „Kamerdyner”. Najnowsze dzieło Filipa Bajona to opowiedziana z rozmachem, inspirowana prawdziwymi wydarzeniami historia splątanych losów Polaków, Kaszubów i Niemców na tle burzliwych wydarzeń pierwszej połowy XX stulecia.

„Kamerdyner” jest jednym z 4 tytułów, koprodukowanych przez FINA, które znalazły się w Konkursie Głównym. O Złote Lwy powalczą również: „Jak pies z kotem” Janusza Kondratiuka, „Kler” Wojciecha Smarzowskiego oraz „Twarz” Małgorzaty Szumowskiej.

Ponadto Filmoteka Szkolna przygotowała działania edukacyjne towarzyszące Festiwalowi. W programie opracowanym z myślą o nastoletnich uczestnikach, znalazły się debaty wokół filmów, wykłady prowadzone przez cenionych filmoznawców, a także warsztaty przygotowujące do Olimpiady Wiedzy o Filmie i Komunikacji Społecznej. Ubiegłoroczna edycja Olimpiady została nominowana do Nagród Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w kategorii Edukacja filmowa! Uroczysta gala wręczenia nagród odbędzie się podczas Festiwalu.

43. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych odbędzie się w dniach 17-22 września 2018 roku.

„Bestia” (1917) 

Prezentowane filmy pochodzą z pierwszego okresu kariery Poli Negri (właściwie Apolonii Chałupiec, 1897–1987), niespełnionej ze względów zdrowotnych baletnicy i dobrze zapowiadającej się aktorki dramatycznej, którą dla kina odkrył właściciel wytwórni Sfinks, Aleksander Hertz. „Bestia” w jego reżyserii to tragiczna historia miłosnego trójkąta. Pola, dziewczyna z prowincji, ucieka z domu i trafia do wielkiego miasta, gdzie zostaje znaną tancerką. To najstarszy, i jedyny z polskiego okresu kariery Poli Negri, zachowany film z jej udziałem. W 2017 roku, w stulecie premiery, „Bestia” została odrestaurowana cyfrowo przez Filmotekę Narodową. 

„Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów” (1918)

„Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów” w reżyserii Eugena (Jenö) Illésa to jeden z filmów otwierających niemiecki rozdział kariery Poli Negri. Ekspresyjna kreacja artystki, z obowiązkowym motywem tańca, to główny atut tej melodramatycznej opowieści o miłości i poświęceniu. Aż do 2006 roku film uchodził za bezpowrotnie utracony – wtedy Filmoteka Narodowa kupiła kopię nitro od czeskiego kolekcjonera. Film poddano kompleksowej restauracji cyfrowej w 2011 roku.

 

- Cudem odnalezione, najczęściej niekompletne i bardzo zniszczone filmy wymagają wielomiesięcznych prac filmoznawczych, konserwatorskich i restauratorskich. Nasi specjaliści zabezpieczają i restaurują między innymi również najstarsze filmy, zachowane na oryginalnych i najcenniejszych, bo pochodzących z okresu powstania filmu, taśmach typu nitro. Dzięki cyfrowym technologiom 4K stare kino zyskuje nowe życie na dużym ekranie – mówi Anna Sienkiewicz-Rogowska, zastępca dyrektora Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego. 

 

FINA na 43. FPFF

Przypomnijmy, że podczas 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni zaprezentowany zostanie jeszcze jeden film ze zbiorów Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego: przedwojenna superprodukcja „Szaleńcy. My pierwsza brygada” z 1928 roku w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. Będzie to repremierowy pokaz specjalny z muzyką na żywo w ramach sekcji „100 Lat Niepodległości”. Na fortepianie zagra Stephen Horne – wybitny brytyjski kompozytor muzyki do filmów niemych, a na instrumentach perkusyjnych towarzyszyć mu będzie Martin Pyne. 

43. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni odbędzie się w dniach 17-22 września 2018 roku.